معلم خوب چه شکلی است؟

به نام خداوند حکیم که اولین معلم اوست

 معلم خوب چه شکلی است؟

  حدود یک ماه پیش  بود که شماره دویست و یکمین مجله سازمان سما  وابسته به دانشگاه آزاد،چاپ شهریور1390 در اختیارم قرار گرفت . فرصتی پیش نیامده بود  تا آنرا به دقت مطالعه کنم تا اینکه دو سه روز پیش مجالی فراهم شد تا بخش هایی از  آن را به صورت عمیق مطالعه کنم.قسمت هایی  از مجله  به موضوعات و مسایل  مر تبط با آموزش و پرورش می پردازد،مجله خوبی است . در صفحه 9 این مجله، مقاله جالب ، قابل استفاده  و کوتاهی با عنوان ((معلم خوب چه شکلی است؟)) چاپ شده بود که گفتم حیف است این مطالب را در وبلاگم نیاورم و معلمان  ومدیران زیادی از این مقاله پر محتوا بهره نبرند  این مقاله از یک منبع خارجی گرفته شده و جناب آقای عباس احمدی گز کوه  دبیر زبان مدارس راهنمایی سما قوچان آن را تر جمه کرده است ضمن تشکر از ایشان ،تاکید می نماید که خیلی از معلمان  مدیران   و سا یر کارکنان آموزشی و حتی اولیاء دانش آموزان بعضا سوال میکنند معلم خوب چه ویژگی هایی دارد؟پاسخ این سوال را از یک محقق و یک جستجو گر تعلیم و تربیت بشنوید:

چندی پیش این سوال برایم مطرح شد سوالم را از چند نفر پرسیدم ،به ویژه می خواستم بدانم اولین پاسخی که به ذهنشان می رسد چیست؟چون این جواب می توانست اعتقادات دیرینه را نسبت به این صفات روشن سازد.

از افراد زیا دی پرسیدم و تقریبا تمام پاسخ­های آنها را ضبط کردم .تعدادی از مصاحبه شوندگان معلمان زبان انگلیسی از انگلستان،اسپانیا و فنلاند بودند .مدرسان روش تدریس و تربیت معلم نیز برخی دیگر از پاسخ­دهندگان را تشکیل می­دادند . دانش­آموزاناز ملیت­های مختلف از مدارس خصوصی زبان و دانش آموزان دوره راهنمایی مدرسه جامع کمبریج نیز به این سوال پاسخ دادند. وقتی پاسخ­ها را دسته بندی کردم به نکات زیر دست یافتم :

* درس­های معلم باید آنقدر جالب باشد که در کلاس خوابتان نبرد.

* معلم باید عاشق کارش باشد.این عشق درس ­های او را دلچسب­تر می­کند .

* معلم­هایی که از کارشان ناراحت و متنفر هستند، تاثیر منفی بر دانش­آموزان خود می­گذارند.اما معلم­های خوب با چهره گشاده وارد کلاس می­شوند ، حتی اگر بیرون از کلاس ناراحتی داشته باشند.

* من معلمی را دوست دارم که شخصیت واقعی خودش را داشته باشد وآن را از دانش آموزان مخفی نکند .چون او تنها یک معلم نیست ، بلکه یک عضو جامعه است و این از درس­هایش فهمیده می­شود .شیفتگی به شخصیت معلم اینجا بازتاب پیدا می­کند . معلمان نباید بترسند زندگی ودلبستگی­های خود را(البته به طور منطقی به کلاس بیاورند).

* دانش­آموزان –حداقل در ابتدای امر – تمایل دارند که به معلم خود دل ببندند،معلمانی که از نظر خصوصیات شخصیتی با کلاس خود بیشترین وجه اشتراک را دارند ، نتایج بهتری را کسب می­کنند.

* من معلمی را دوست دارم که معلوماتی بیشتر از رشته خودش داشته باشد .

* معلم خوب کسی است که سرگرم کننده باشد،.البته در جهت مثبت نه منفی .دانش­آموزان از تفریح و سرگرمی لذت می­برند،ولی باید بین سرگرمی یاددهی –یاددهی یادگیری توازن برقرار شود .گاهی اوقات اولی (سرگرمی)دومی (یاددهی-یادگیری) را از بین می­برد .

اگرچه سیرت و شخصیت معلم موضوع بسیار مهمی است ،اما بیشتر پاسخ­دهندگان بر رابطه بین معلم و شاگرد تاکید دارند .پاسخ­های زیر این مطلب را تصدیق می­کند:

*وقتی که مشکل داری ودر درسها یت پیشرفت نمی­کنی ، مهم است که بتوانی با معلم خود حرف بزنی .معلم باید دوست داشتنی باشد تا بتوان به آسانی با او صحبت کرد.

* معلم خوب کسی است که ارتباط نزدیکی با دانش­آموزانش داشته باشد.معلمان موفق آنهایی هستند که بتوانند خواسته­ها،آرزوها ومشکلات شا گردان را خواسته­ها ، آرزوها ومشکلات خود بدانند.

* معلم خوب باید سعی کند که دانش­آموزان ساکت را به صحبت وادارد و پرحرف­ها را کنترل کند.

 معلمان با سابقه می­توانند در کلاس­هایی که زیر نفوذ و سلطه دانش­آموزان زرنگ،شوخ،پرسر و صدا وبرونگرا هستند ، با خجالتی­ها حرف بزنند.زیرا جذب دانش­آموزان شلوغ شدن آسان است، اما کوشش بسیار می­خواهد تا برای دانش­آموزان آرام و درونگرا فرصت صحبت فراهم شود.

یکی از دانش­آموزان دوره راهنمایی میگوید (( معلم خوب از افرادی سوال می­کند که همیشه دستشان را بالا نمی­برند.)) بنابراین اداره دانش­آموزان و کلاس­های پر سر صدا ،یکی از اساسی­ترین مهارت­های تدریس است.

* او باید بتواند بدون اینکه افراد را برنجاند ، اشتباه­های آن­ها را تصحیح کند. توضیح اشتباه دانش­آموزان به آنها یکی از مخاطره­آمیزترین برخوردهای کلاسی است.این کار باید با درایت انجام شود .معلم باید بسنجد که برای دانش­اموز خاص چه چیزی مناسب است.

* معلم خوب به جای دادزدن کمک می­کند .این معلمان نیستند که بیشتر از بقیه از رفتار ناشایست آزرده خاطر می­شوند،بلکه دانش­آموزان دیگری که احساس می­کنند وقت­شان ضایع شده است بیش از همه نا خشنود هستند .

* ((معلم خوب کسی است که اسامی را بداند )) این جمله را از دانش­اموزان زیادی شنیده­ام .مدیریت کلاس به معنی توانایی کنترل و روح دادن به آن ،یکی از مهارت­های اصلی تدریس بشمار می­رود.اگر دانش­آموزان باور داشته باشند که معلم از صمیم قلب آنها را دوست داشته دارد و برای صحبت کردن با آنها وقت می­گذارد ،در کنترل کلاس با او همکاری بیشتری می­کنند.

((سالی براون)) و ((دونالد مکین تایر)) نویسندگان کتاب(( تدریس قابل فهم)) گروهی از معلمان خوب را که توسط شاگردان برگزیده شده بودند ، انتخاب کردند . آنها خواستند بفهمند که چطور این معلمان، کارشان را آنقدر خوب انجام داده اند.نتایج این تحقیقات نشان داد که معلمان خوب بیشتر از اینکه نگران تدریس خودشان باشند، نگران یادگیری شاگردان هستند.

اما معلمان هرگز نمیتوانند به­طور کامل مطمئن شوند که شا گردان درباره آنها چه فکر می­کنند.کوچکترین مسایلی که حتی قابل پیش بینی هم نیستند؛می­توانند بر درک دانش­آموزان تاثیر بگذارند.    

منبع:جرمی،هارمر(2000)چگونه انگلیسی آموزش بدهیم،مالزی